അടുക്കളഭാഗത്തെ ലൈറ്റഞ്ഞപ്പോള്, പേപ്പര് ചുരുട്ടികൂട്ടിയുണ്ടാക്കിയ താത്കാലികആഷ്ട്രേയില് പാതി വലിച്ചു തീര്ന്ന സിഗരറ്റ് കുത്തികെടുത്തി, മതിലിനപ്പുറത്തേക്ക് വലിച്ചെറിഞ്ഞ്, നരന് സായയെ കാത്തിരുന്നു.
സാധാരണയായ് വീട്ടിലിരുന്ന് വലിക്കാത്തതാണ്. മാളുവിന്റ്റെ മുന്നില് ആരും സിഗററ്റ് വലിക്കുന്നത് സായക്കിഷ്ടമല്ല. താന് വലിക്കുന്നതേ അവള്ക്കത്ര പഥ്യമുള്ള സംഗതിയല്ല. പിന്നെ അതിരു വിടാതിടത്തോളം കാലം, തന്റ്റെ കുടി-വലി ദുശ്ശീലങ്ങളില് ഇടപെടില്ല എന്ന് കല്യാണത്തിനു മുന്നേ തന്ന ഒരു വാക്കിന്റ്റെ പുറത്ത് പ്രതിഷേധിക്കാറില്ല എന്നു മാത്രം. അവളെ ശല്യം ചെയ്യാത്ത രീതിയില് ദുശ്ശീലങ്ങളെ നിയന്ത്രിക്കാന് താന് ശ്രദ്ധിക്കാറുമുണ്ട്. പക്ഷെ ഊണ് കഴിഞ്ഞൊരു വലി, പതിവിലും നീളം കൂടിയ ഈ പ്രവര്ത്തിദിനത്തില് ആവശ്യമാണെന്നു തോന്നി. ക്ലൈന്റുമായുള്ള ടെലികോള് വിചാരിച്ചതിലേറെ നേരമെടുത്തതിനാല്, ഇന്ന് പതിവിലും നേരത്തെ ഓഫീസിലിരിക്കേണ്ടി വന്ന സായയെ പിക്കപ്പ് ചെയ്യാനും പറ്റിയില്ല. അതു കൊണ്ടാണെന്ന് തോന്നുന്നു അവളുടെ മുഖത്തൊരു തെളിച്ചക്കുറവ്. എന്തായാലും അവള് വരട്ടെ, കിട്ടാനുള്ളത് രണ്ട് കയ്യും നീട്ടി സ്വീകരിക്കുകയല്ലാതെ വേറെ മാര്ഗ്ഗമില്ലല്ലോ!
നിമിഷങ്ങള് കഴിഞ്ഞിട്ടും സായ ഒന്നും മിണ്ടാതെയിരിക്കുകയാണെന്ന തിരിച്ചറിവ് നരനെ അസ്വസ്ഥനാക്കി. പണി തീര്ത്ത് വന്ന മുതല് അവള് ചൂരലൂഞ്ഞാലില് എന്തോ ചിന്തിച്ചിരിക്കുകയാണ്. തന്നോടുള്ള പിണക്കമാണ് കാരണമെങ്കില് സംസാരം തുടങ്ങേണ്ട സമയം കഴിഞ്ഞു. ഇത് വേറെന്തോ സംഗതിയായിരിക്കണം. താന് തന്നെ മുന്കൈ എടുത്ത് ചോദിക്കുകയാണ് നല്ലതെന്ന് നരന് തോന്നി.
"സായാസേ, എന്തു പറ്റിയടോ തനിക്ക്? ആകെ ഒരു മിണ്ടാട്ടമില്ലാതെ...?"
ഒരു ദീര്ഘനിശ്വാസമായിരുന്നു മറുപടി. തന്റ്റെ ചോദ്യം അവള് കേട്ടുവെന്നും മറുപടിയ്ക്കായ് അവള് വാക്കുകളെ ചേര്ത്തുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണെന്നും തോന്നിയതിനാല് നരന് മൌനവലംബിച്ചു.
ഇത്തിരി നിമിഷങ്ങളുടെ നിശ്ശബ്ദതയ്ക്കു ശേഷം സായ നരനോട് ചോദിച്ചു.
"നമ്മള് മാളുവിനെ വളര്ത്തുന്ന രീതി ശരിയാണോ നരാ...?"
തികച്ചു അപ്രതീക്ഷിതമായ ആ ചോദ്യം നരന് മനസ്സിലായില്ല. അതു കണ്ടറിഞ്ഞ സായ തുടര്ന്നു.
"നമ്മളവള്ക്ക് കൊടുക്കുന്ന അറിവുകള്, അവള്ക്കായ് ചിലവഴിക്കുന്ന സമയം, അവളുമായുള്ള സംസാരത്തിന്റ്റെ ദൈര്ഘ്യം എല്ലാം ... എല്ലാത്തിനെയും കുറിച്ച് വീണ്ടും നമ്മളൊന്ന് ചിന്തിക്കേണ്ടത് അത്യാവശ്യമായിരിക്കുന്നെന്ന് എനിയ്ക്ക് തോന്നുന്നൂ നരാ..."
സായയുടെ വാക്കുകളിലെ പരിഭ്രമം നരന് തിരിച്ചറിഞ്ഞു.
"എന്തേ ഇപ്പോള് നീ ഇങ്ങനെയൊക്കെ ആലോചിക്കാന്?"
"ഇന്ന് മോള്ക്ക് ഊണ് കൊടുത്ത് കൊണ്ടിരിക്കുമ്പോള് അവള് വെറുതേ കുറേ കാര്യങ്ങള് പറഞ്ഞു. സ്കൂളിലെ വിശേഷങ്ങള്, അവള് വലുതായാല് എന്താവും, എന്തൊക്കെ ചെയ്യും........ ചെറിയമ്മയെ കൂട്ടി ഗുരുവായൂരില് പോയി കുന്നിക്കുരുവെറ്റി കളിക്കും, അമ്മൂമ്മേനേം വല്യച്ഛനേം നല്ലോണം നോക്കും, അവര്ക്കു പഞ്ചസ്സാര ഇട്ട ചായ കൊടുക്കും, അവളുടെ ആയയ്ക്ക് ചുരിദാര് വാങ്ങി കൊടുക്കും, നന്ദുവേട്ടനെ പോലെ ഹോസ്റ്റലില് ചേര്ന്നു പഠിക്കും അങ്ങനെ കുറേയേറെ കാര്യങ്ങള്"
"അതിനെന്താ.. അവള് അങ്ങനെ ഒക്കെ ആലോചിക്കുന്നത് നല്ലതല്ലേ?"
"അതെ നരാ... നല്ലതാണ്... പക്ഷെ ഒരുപാട് വേദനയോടെ ഞാന് മനസ്സിലാക്കിയത് അവളുടെ ആലോചനകളില് നമ്മളില്ല എന്ന സത്യമാണ്.. ! അവള് പറഞ്ഞ അവളുടെ നാളെകളില് അവള് നമ്മളെ ചേര്ക്കുന്നില്ല... തീരെ... തീരെയില്ല!! അതെന്നെ വേദനിപ്പിക്കുന്നു.. എന്നെ ഭയപ്പെടുത്തുന്നു നരാ !!!"
സായ മെല്ലെ എണീറ്റ് നരന്റ്റെ അടുത്തേക്ക് വന്നു, അവന്റ്റെ അരികില് ഇരുന്ന്, തോളില് തല ചായ്ച്ചു.
"അവള്ക്കായ് നാം കണ്ടെത്തുന്ന സമയം കൂട്ടണമെന്ന് കരുതി ഞാനിരിക്കെ, മാളു ഇന്നു നടന്ന ഒരു സംഭവം കൂടി പറഞ്ഞു."
"എന്തു സംഭവം?"
മാളു പറഞ്ഞത് ഓര്ത്തെടുത്തു കൊണ്ട് സായ തുടര്ന്നു.
"ഇന്നും ഇന്നലെയും ഞാന് ഓഫീസില് നിന്ന് വരാന് വൈകിയല്ലോ. ഇന്നലെ നരനുണ്ടായിരുന്നു. ഇന്നു നരനും തിരക്കായ് പോയി. അമ്മയ്ക്ക് കാലിലെ ആ വേദന ഇത്തിരി കൂടുതലായിരുന്നത് കൊണ്ട് അവളെ ഇന്നു പാര്ക്കില് കളിക്കാന് കൊണ്ടു പോയില്ല. അതിനാല് അവളും അമ്മയും ഗെയിറ്റിന്റടുത്ത് ഇരുന്ന്, വിമല് കൊണ്ടു കൊടുത്ത ആ കാറില്ലേ, അതും ഉരുട്ടി കളിക്കുകയായിരുന്നു."
"എന്നീട്ട്..?"
"അപ്പോള് ഒരു മുസ്ലീം സ്ത്രീ വന്നത്രേ... കറുത്ത പര്ദ്ദയൊക്കെയിട്ട്..മുഖം മാത്രം കാണിച്ചു കൊണ്ട്... "
നരന് മൂളി കൊണ്ടിരുന്നു.
"സക്കാത്തും ചോദിച്ചാണ് അവര് വന്നത്... അമ്മയുമായ് എന്തോക്കെയോ അവര് സംസാരിക്കുകയും ചെയ്തു. അവരുടെ മക്കളെ പറ്റിയും, മക്കള് അവരെ നോക്കത്തതിനെ പറ്റിയുമൊക്കെ...കുറച്ച് മാളുവിന് മനസ്സിലായി, കുറേ മനസ്സിലായതുമില്ലത്രേ."
സായ ഒന്നു പറഞ്ഞു നിര്ത്തി, പിന്നേയും തുടര്ന്നു
"പിന്നെ അവള് എന്നോട് ചോദിച്ചു..."
സായ പിന്നെയും ഒന്നു നിര്ത്തി. ഇക്കുറി ഇടവേള നിമിഷങ്ങള് പിന്നിട്ടു.
"ഇതു പറഞ്ഞു കഴിഞ്ഞ് മാളു ചോദിച്ചു, എന്തിനാ അമ്മേ നമ്മള് മുസ്ലീങ്ങള്ക്ക് പൈസ കൊടുക്കുന്നതെന്ന്? അവളുടെ ചോദ്യം കേട്ട് ഞാന് അന്തിച്ച് പോയി."
അത് നരനേയും ചിന്തയിലാഴ്ത്തി. സായ തുടര്ന്നു.
"മതങ്ങളേയും മനുഷ്യരേയും പറ്റി അങ്ങനെ ഒരു കാഴ്ച്ചപ്പാട് അവള്ക്ക് കൊടുക്കാതിരിക്കാന് നമ്മള് നന്നേ ശ്രമിച്ചിട്ടില്ലേ നരാ... ഓണവും കൃസ്തുമസ്സും റംസാനും ഒക്കെ നമ്മള് ആഘോഷിക്കാറില്ലേ? അമ്പലത്തിലും പള്ളിയിലും നമ്മള് അവളെ കൊണ്ടുപോയിട്ടില്ലേ? പിന്നെ അവള്ക്ക് എവിടുന്ന് കിട്ടി ഈ വേര്തിരിവിന്റ്റെ കാഴ്ച്ചപ്പാട് ?"
സായ വിഷമത്തോടെ ചോദിച്ചു. നരന് അവളെ ആശ്വസിപ്പിക്കാനായ് പറഞ്ഞു.
"സ്കൂളില് വെച്ച് ആരെങ്കിലും പറഞ്ഞ് കേട്ടതാവും... അല്ലെങ്കില് ഏതെങ്കിലും ടിവി പരിപാടിയില് നിന്നാവാം. ഇന്നത്തെ കുട്ടികള് പൊതുവേ ഇങ്ങനെയാ, ചെറിയ കാര്യങ്ങള് വരെ വളരെ പെട്ടന്ന് പിടിച്ചെടുക്കും. നീ അതത്ര കാര്യമാക്കേണ്ട സായാ..."
"ശരിയായിരിക്കാം നരാ... പക്ഷെ...."
സായയുടെ വാക്കുകള് ഇടറി.
നരന് അവളെ തന്നിലേക്ക് ചേര്ത്തണച്ചു. അവള് അവനോട് പറ്റിയിരുന്നു.
"നമ്മുടെ മോളുടെ ചിന്തകള് നമ്മളറിയാതെ പോകരുത്. അവളുടെ വര്ത്തമാനത്തിലും ഭാവിയിലും നമ്മളുണ്ടാവണം. നമ്മള് അവള്ക്കായ് കൂടുതല് സമയം കണ്ടെത്തണം നരാ... ഇനിയും കൂടുതല് ..."
നരന് അവളെ സമാധാനിപ്പിച്ചു.
"കണ്ടെത്താം സായാ... കണ്ടെത്താം... നമുക്കൊരു രണ്ട്മൂന്ന് ദിവസത്തെ ബ്രേക്കെടുക്കാം, എങ്ങൊട്ടെങ്കിലും ഒരു യാത്ര പോകാം... നമ്മള് മൂന്നു പേരും മാത്രം മതി... നമുക്കായ് മാത്രമുള്ള ഒരു യാത്ര...."
സായയുടെ ചുണ്ടില് ഒരു മന്ദഹാസം വിരിയുന്നത് കൌതുകത്തോടെ നരന് കണ്ടു. അവന് അവളെ കൂടുതല് മുറുക്കത്തോടെ കെട്ടിപിടിച്ചു കൊണ്ട് ചോദിച്ചു.
"എന്നീട്ട് മോളുടെ ചോദ്യത്തിന് എന്തുത്തരം കൊടുത്തുവെന്ന് നീ പറഞ്ഞില്ല."
"ഞാന് കൊടുത്ത ഉത്തരം അവള്ക്കു മനസ്സിലായോ എന്നെനിക്കറിയില്ല നരാ.. പക്ഷെ ഞാന് പറഞ്ഞത് കേട്ടതിന് ശേഷം അവള് പിന്നെ ഒന്നും ചോദിച്ചില്ല."
"എന്തേ നീ പറഞ്ഞത്?"
"ഞാന് പറഞ്ഞു - എല്ലാ അമ്മിഞ്ഞകളിലെയും പാലിന് ഒരേ രുചിയും ഗുണവുമാണെന്ന്!"
സായയുടെ ചുണ്ടിലെ മന്ദഹാസം നരനിലേക്കും പടര്ന്നു.
പര്യവസാനം:
നാളുകള്ക്ക് ശേഷം, നരന് നേരത്തെ ഓഫീസില് നിന്ന് വന്ന ഒരു ദിവസം.
മാളുവിന്റ്റെ സ്കൂള്ബാഗ് തുറന്ന് ടിഫിന്ബോക്സെടുത്തു കൊണ്ട് സായ ചോദിച്ചു.
“ഇന്നെന്താ മാളൂ നീ ഉച്ചയ്ക്കൊന്നും കഴിയ്ക്കാഞ്ഞേ?”
മാളു ഒന്നും മിണ്ടിയില്ല.
സായ ദേഷ്യം പിടിച്ചു കൊണ്ട് അവളുടെ അടുത്തേക്കു വന്നു.
വായിച്ചു കൊണ്ടിരുന്ന പത്രം മടക്കി വെച്ച്, അമ്മയുടെയും മകളുടെയും വഴക്ക് ദൂരെ നിന്നു കണ്ട് കൊണ്ട്, നരന് കസേരയില് തന്നെ ഇരുന്നു.
“എന്നു മുതലാ നീ ഈ സ്വഭാവം തുടങ്ങിയേ?”
അമ്മയുടെ ഭാവമാറ്റം കണ്ട് മാളു മുഖം താഴ്ത്തി പതുക്കെ പറഞ്ഞു.
“എനിക്കു കഴിക്കാന് തോന്നിയില്ല.”
“അതെന്താ നിനക്ക് തോന്നഞ്ഞതെന്ന്? ഉച്ചയ്ക്ക് മുഴുവനും കഴിക്കണംന്ന് അമ്മ പറഞ്ഞിട്ടില്ലെ?”
സായയുടെ ദേഷ്യം വര്ദ്ധിച്ചു.
“സോറി അമ്മേ... ഞാന് ലഞ്ച് ബ്രേക്കിന് കഴിക്കാന് പോകാനിരുന്നതാ... പക്ഷെ എന്റ്റെ കൂടെ വരാന് പറഞ്ഞപ്പോ റസീന വന്നില്ല....”
“അതെന്താ അവള് വന്നാലെ നിനക്ക് കഴിക്കാന് പറ്റുള്ളൊ?”
“അതല്ലമ്മേ.. അവള്ക്ക് നൊമ്പാണത്രേ... അവള് ഒന്നും കഴിക്കാതിരിക്കുമ്പോ കഴിക്കാന് എനിക്കു തോന്നിയില്ലാ... സോറി അമ്മേ...”
സായ ഒന്നും മിണ്ടാനാകാതെ നിന്നു.
മാളുവിന്റ്റെ കണ്ണുകളിലെ നനവ് തങ്ങളിലേക്കും പടരുന്നത് നരനും സായയും അറിഞ്ഞു.
മാളുവിനെ ഉറക്കിക്കിടത്തിയതിന് ശേഷം ഉമ്മറത്തേക്ക് വന്ന സായയോട് നരന് പറഞ്ഞു.
“എല്ലാ മുലകളിലെയും പാലിന് ഒരേ രുചിയും ഗുണവുമാണെന്ന് അവള്ക്ക് മനസ്സിലായി തുടങ്ങിയെന്നു തോന്നുന്നു, അല്ലേ സായാ...?”
സായ ചിരിച്ചു.